Gruppen

stockhausen_gruppen

Dit is een van mijn favoriete foto’s. Hij is genomen door Heinz Karnine in Keulen in 1958, bij een repetitie voorafgaand aan de première van Gruppen van Karlheinz Stockhausen. (Bron: Modern Music van Paul Griffiths.) Wat me vooral aanspreekt is de verlichting op de podia, die het een soort gezelligheid geeft. Daarnaast vind ik het grappig dat zeer experimentele muziek gespeeld wordt door mannen in pak met stropdas.

Gruppen is een muziekstuk voor drie orkesten, met elk een eigen dirigent. Hoewel het nu 55 jaar oud is, zullen veel mensen het een zeer lastig stuk vinden om te beluisteren. Dat vond ik in ieder geval toen ik het voor het eerst hoorde. De noten lijken volstrekt willekeurig op papier gezet, en er is geen enkele melodie in te herkennen. Dit stuk is echter bedoeld om over je heen te laten komen. Ook letterlijk, want het komt van drie kanten op je af. Stockhausen heeft het geschreven in een Zwitserse berghut en het aanzwellen en afnemen van de muziek gaat in het patroon van de bergen en de heuvels die hij zag als hij uit het raam keek. Als je dat weet dan klikt er iets en is de muziek ineens veel begrijpelijker.

Ik zou graag eens een live uitvoering meemaken, maar er naar luisteren door een goede koptelefoon is een prima alternatief. Als je Spotify hebt kun je daar de uitvoering van Claudio Abbado beluisteren.